Wilno to siedziba m.in. Polskiego Studia Teatralnego, Polskiego Teatru, Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy, Domu Kultury Polskiej oraz Wileńskich Spotkań Teatralnych Sceny Polskiej (od 2004 roku). Czy jest na Ziemi miasto bliższe polskiemu sercu niż właśnie Wilno?
Sentymentalne podróże po Wilnie zaczyna się zwykle w jego charakterystycznym, zabytkowym centrum, które już od 20 lat figuruje na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Polacy w pierwszej kolejności idą do gotyckiej Ostrej Bramy, która wraz z przylegającym do niej fragmentem muru obronnego stanowi jedyną pozostałość dawnych fortyfikacji miejskich. Od strony wewnętrznej bramy znajduje się kaplica Ostrobramska ze sławnym obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej Królowej Korony Polskiej. Niektórzy przypisują jego autorstwo Łukaszowi – artyście krakowskiemu, który namalował podobny obraz w 1624 roku dla kościoła Bożego Ciała w Krakowie. Wielu wiernych zostaje w kaplicy na msze – te odbywają się tu zarówno w języku polskim, jak i litewskim.
Ważnym zabytkiem stolicy Litwy jest także kościół św. Piotra i Pawła na Antokolu. Ta barokowa, XVII-wieczna świątynia przyciąga turystów głównie ze względu na fakt posiadania ponad 2000 różnych rzeźb największych europejskich artystów.
Stąd niedaleko do kolejnego zabytku architektury wileńskiej – baszty Giedymina. Od 1960 roku w Wieży Giedymina mieści się Muzeum Zamku Górnego, w którym można obejrzeć schemat bitwy pod Grunwaldem, krzyżackie sztandary i popiersie księcia Witolda. W muzeum zgromadzono również kolczugi, zbroje, miecze oraz armaty i kule armatnie. Znajdują się w nim również makiety wileńskich zamków oraz panoramiczny plan miasta z roku 1576. Na najwyższym piętrze mieści się taras obserwacyjny, z którego można podziwiać niezwykłą panoramę miasta.
Nie lada atrakcją jest także Wileński Zamek Dolny – rekonstrukcja dawnej siedziby Wielkich Książąt Litewskich i królów polskich wchodząca w skład zespołu zamkowego w Wilnie. Od 1987 roku na terenie zamku prowadzone były badania archeologiczne. W 2001 roku Sejm Republiki Litewskiej podjął decyzję o odbudowie zamku z przeznaczeniem na siedzibę prezydenta i muzea historyczne.
Niepowtarzalnym obiektem w Wilnie jest też Muzeum Ofiar Ludobójstwa utworzone w roku 1992 przez Ministerstwo Kultury Litwy, na wniosek Związku Więźniów Politycznych i Deportowanych. 5 lat później przekazano je Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy. Muzeum mieści się w dawnej siedzibie Gestapo i NKWD. Jego zadaniem jest gromadzenie i eksponowanie dokumentów odnoszących się do 50-letniej okupacji Litwy przez ZSRR, litewskiego ruchu oporu jak i ofiarom aresztowań, deportacji i egzekucji, które miały miejsce w tym okresie.
Na mapie Wilna jest jeszcze jedna istotna dla Polaków lokalizacja – Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława – katolicka bazylika, miejsce pochówku wielkich książąt litewskich, a jednocześnie królów Polski. W okresie przynależności miasta do Polski uważana za jedno z największych dzieł polskiej architektury i jedną z głównych polskich świątyń. We wnętrzach katedry przystanąć można przy nagrobkach Aleksandra Jagiellończyka (król Polski w latach 1501-1506) i Barbary Radziwiłłówny (królowa Polski w latach 1550-1551). W kościele złożone jest także serce króla Władysława IV Wazy.
Czy po zobaczeniu wszystkich wymienionych miejsc pozostają jakiekolwiek wątpliwość, że Wilno wciąż ma swoje silne połączenia z Polską i Polakami? Każdy polski turysta odwiedzający stolicę Litwy w głębi serca poczuje związki narodowe z tym miejscem, poczuje historię, poczuje się w końcu jak na swojej ziemi.
